Dogodilo se čudo koje je učinio sveti Sava: molitvama, da se prospe grad (led) i „ohladi“ ratnička i osvajačka glava Andrijina. Snagom reči upućenih istovremeno ugarskom kralju, sveti Sava uspeva da preobrati Andriju od osvajačkih namera i izazove u njemu takvu miroljubivost da su se njih dvojica susreli kao najbolji prijatelji. Ugarski kralj je suparničkoj strani poklonio najbolje konje, borbeno oružje i druge dragocene darove i naredio da se sve to odnese Stefanu Prvovenčanom, dotadašnjem njegovom ratnom protivniku. Priča se da je, pod uticajem slatkorečivosti svetog Save i snagom njegovog duha, Andrija prešao u pravoslavlje, a svetog Savu je ispratio i poslao svoje odabrane vojnike da ga sa „svakom počašću doprate dok se preko reke Save ne preveze“.
U tekstovima i komentarima savremenih istoričara o napadu Ugarske na Srbiju, uglavnom, ne smatra se verodostojnim podatak o Andrijinom pokrštavanju, premda se za mnoge događaje iz istorije srpske srednjovekovne države žitija navode kao osnovni istorijski izvori.
Ovaj manastir je, dakle, nastao na mestu na kojem su se izmirile ugarska i srpska vojska, a posrednik tog izmirenja bio je sv. Sava. Na mestu na kojem je mir postignut, bila je podignuta jedna crkva, iz koje se kasnije razvio ovaj manastir. Zato, pored toga što je mesto gde se sakupljaju monasi, ovaj manastir istovremeno je i simbol pomirenja i apel za mir svim ljudima. Simbol je mira, ali ne onog koji samo znači stanje bez ratovanja, nego istinskog mira
Današnja crkva manastira Kovilj potiče iz XVIII veka. Interesantna je i stoga, što svojom arhitekturom podseća na srpske srednjovekovne manastire, a najviše na manastir Manasiju koji joj je bio arhitektonski uzor. Po tome se manastirska crkva razlikuje od drugih na teritoriji Bačke, gde su crkve mahom u baroknom stilu, jer je najveći broj njih zidan u vreme vladavine Austrougarske, koja je diktirala arhitekturu, ali i način bogosluženja, način pojanja i crkvenu umetnost uopšte. Ikonostas u crkvi naslikao je Aksentije Marodić koji se školovao u Italiji i ovaj ikonostas je radio ugledajući se na renesansne majstore. Značajno je da je on ikonostas naslikao dobrim delom kao uzdarje, jer su monasi ovog manastira pomogli njegov boravak i njegovo školovanje u Italiji.
Crkveni oltar je zanimljiv, jer se iza njega nalazi kopija Tajne večere, kako ju je naslikao Leonardo da Vinči. S obzirom da se radi o pravoslavnom hramu, ovo pozicioniranje ovakve slike predstavlja veliku enigmu. Po legendi manastir je osnovao sv. Sava (Rastko Nemanjić), prvi srpski arhiepiskop.
U svojoj mladosti (oko 1192) pobegao je od kuće, kako bi se uključio u monaški život na svetoj gori Atosu, gde je i dobio monaško ime Sava. Prvo je boravio u ruskom manastiru, a zatim se preselio u grčki manastir Vatopedi. Pred kraj 1197. pridružio mu se i njegov otac kralj Stefan Nemanja. Godine 1198. zajedno obnavljaju Hilandar.
Sava je, navodno templarskim brodovima putovao iz Barija u Italiji ka Izraelu, Egiptu i Siriji. U Egiptu još uvek postoje njegove zadužbine. Navodno je mala građevina, u kojoj se veruje da je Isus održao poslednju večeru, u srpskom vlasništvu. Sv. Sava ju je kupio uz blagoslov jerusalimskog Patrijarha. Ovo bi moglo objasniti koviljsku sliku Tajne večere iza oltara.
Sava je, navodno templarskim brodovima putovao iz Barija u Italiji ka Izraelu, Egiptu i Siriji. U Egiptu još uvek postoje njegove zadužbine. Navodno je mala građevina, u kojoj se veruje da je Isus održao poslednju večeru, u srpskom vlasništvu. Sv. Sava ju je kupio uz blagoslov jerusalimskog Patrijarha. Ovo bi moglo objasniti koviljsku sliku Tajne večere iza oltara.
Druga zanimljivost vezana za manastir Kovilj je, da ga je navodno posetio veliki majstor Antoan iz reda Templara u XVI veku. U priči se opisuje i kako je Antoan meditirao u pravcu zvezde/planete Sirijus i tako “komunicirao” sa vitezovima svog reda. Potvrda njegovog boravka je navodno krst sa raspećem na vrhu ikonostasa, gde je Hrist obavijen orfičkom zmijom, koja je u suštini predhrišćanski simbol. Centralni veliki krst ima na svoja četiri kraja po jednu osmougaonu zvezdu, sa ružom u sredini, što bi moglo ukazivati na red templara, koji su se identifikovali sa brojem osam.
Druga zanimljivost vezana za manastir Kovilj je, da ga je navodno posetio veliki majstor Antoan iz reda Templara u XVI veku. U priči se opisuje i kako je Antoan meditirao u pravcu zvezde/planete Sirijus i tako “komunicirao” sa vitezovima svog reda. Potvrda njegovog boravka je navodno krst sa raspećem na vrhu ikonostasa, gde je Hrist obavijen orfičkom zmijom, koja je u suštini predhrišćanski simbol. Centralni veliki krst ima na svoja četiri kraja po jednu osmougaonu zvezdu, sa ružom u sredini, što bi moglo ukazivati na red templara, koji su se identifikovali sa brojem osam.
